Κατατέθηκε στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής το νομοσχέδιο με τίτλο «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο», το οποίο έχει διττό ρόλο, αφού στοχεύει τόσο στην ενίσχυση της εξωστρέφειας των δημόσιων πανεπιστημίων όσο και στην ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, πανεπιστημίων.
Η μείωση της γραφειοκρατίας των δημόσιων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, η ενίσχυση της αυτονομίας τους, η αναβάθμιση και προστασία των υποδομών τους, ο ψηφιακός τους μετασχηματισμός και η περαιτέρω χρηματοδότησή τους για έρευνα, μόνο οφέλη μπορεί να έχει τόσο για τα ίδια τα Πανεπιστήμια όσο και για τους φοιτητές.
Η μεγάλη τομή του συγκεκριμένου νομοσχεδίου είναι η δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, πανεπιστημίων, υπό το πρίσμα βέβαια αυστηρών κριτηρίων που θα εξασφαλίζουν την προσέλκυση υψηλού επιπέδου πανεπιστημιακών ιδρυμάτων του εξωτερικού. Οι αυστηρές προδιαγραφές για την ίδρυσή τους θα αξιολογούνται σύμφωνα με συγκεκριμένες προϋποθέσεις που θα έχουν τεθεί από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης. Η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης πρέπει να είναι αρμόδια για τον έλεγχο των προϋποθέσεων εγκατάστασης και αδειοδότησης των ξένων παραρτημάτων, για την αξιολόγηση αυτών και την πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών τους.
Μέριμνα θα πρέπει, επίσης, να ληφθεί και για την προστασία των περιφερειακών Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων.
Σήμερα, η παγκόσμια ζήτηση για πανεπιστημιακές σπουδές, ιδίως μεταξύ των χωρών της Ευρώπης, έχει αυξηθεί δραστικά, ενώ επικρατεί έντονος ανταγωνισμός για την προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών. Χώρες, όπως το Ην. Βασίλειο, η Γαλλία αλλά και η Κύπρος με τη Βουλγαρία έχουν καταφέρει να αποτελούν σημαντικούς προορισμούς για σπουδαστές από άλλες χώρες.
Αναμφισβήτητα, Έλληνες φοιτητές στρέφονται προς τα πανεπιστήμια του εξωτερικού αφού, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, περισσότεροι από 40.000 Έλληνες φοιτούν σε πανεπιστήμια άλλων χωρών, με άμεσες αρνητικές επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία και τις οικογένειές τους. Ειδικότερα, όταν επιλέγουν να δραστηριοποιηθούν στη χώρα υποδοχής, μετά το πέρας των σπουδών τους.
Η δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα έρχεται να καλύψει αυτό το κενό και να δώσει τη δυνατότητα σε νέους να μην εγκαταλείψουν το τόπο τους. Χαρακτηριστικά, τα οφέλη από την ίδρυση μη κρατικών ιδρυμάτων στη χώρα μας είναι:
- Θα αποφευχθεί η φυγή των νέων, με σημαντικά οφέλη τόσο για τον οικογενειακό προϋπολογισμό όσο και για το σύνολο της οικονομίας.
- Οι απόφοιτοι αυτών των ιδρυμάτων θα δραστηριοποιηθούν στη χώρα και θα παράγουν προστιθέμενη αξία, που σε άλλες περιπτώσεις θα στελέχωναν το εργατικό δυναμικό άλλων χωρών.
- Σημαντική εξέλιξη για τις δημογραφικές εξελίξεις, με προσέλκυση ξένων φοιτητών που ενδέχεται να μείνουν μόνιμα στη χώρα μετά, αλλά και την αντιστροφή της φυγής των νέων για σπουδές στο εξωτερικό.
- Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό και προσέλκυση υψηλά καταρτισμένου εργατικού δυναμικού, που αυτή τη στιγμή δραστηριοποιείται στο εξωτερικό.
- Οι δαπάνες διαβίωσης των ξένων φοιτητών αλλά και των εγχώριων που σε διαφορετική περίπτωση θα είχαν πάει σε άλλη χώρα για τις σπουδές τους.
Ο στόχος πρέπει να είναι να αποφευχθεί η μαζική φυγή των νέων για σπουδές στο εξωτερικό αλλά και να αποτελέσει η Ελλάδα μέρος της παγκόσμιας ζήτησης για πανεπιστημιακές σπουδές.
Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση έρχεται να ρυθμίσει το πλαίσιο λειτουργίας των μη κρατικών ιδρυμάτων, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, παράλληλα με τον εκσυγχρονισμό των δημοσίων πανεπιστημίων. Η συνύπαρξη δημόσιων και μη κρατικών πανεπιστημίων ωφελεί και τα δημόσια, αμβλύνει σημαντικά τις ανισότητες και ενισχύει τον ανταγωνισμό. Ο μη κερδοσκοπικός τους χαρακτήρας, στα πρότυπα σημαντικών ιδρυμάτων του εξωτερικού, σηματοδοτεί τη συνεχή τροφοδότηση της έρευνας και της καινοτομίας, με σημαντικά οφέλη και για τα δημόσια πανεπιστήμια μέσω των συνεργασιών με ιδρύματα παγκόσμιας αναγνωρισιμότητας.
Το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας θεωρεί ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο έχει διττό ρόλο. Ο εκσυγχρονισμός του δημόσιου πανεπιστημίου και η στήριξή του με επιπλέον χρηματοδότηση πρέπει να αποτελέσει το κύριο μέλημα της πολιτείας. Ιδιαίτερα, των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της περιφέρειας. Από την άλλη πλευρά η μεταρρύθμιση της ίδρυσης μη κρατικών πανεπιστημίων έρχεται να καλύψει μία χρόνια στρέβλωση του εκπαιδευτικού συστήματος, και θεωρούμε ότι, υπό συγκεκριμένες και ιδιαιτέρως αυστηρές προδιαγραφές, η ίδρυσή τους θα έχει σημαντικά οφέλη για την οικονομία και την κοινωνία, χωρίς να περιορίζεται ο ρόλος των δημόσιων ιδρυμάτων εκπαίδευσης
